Thanh toán không tiền mặt – Động lực cho nền kinh tế số

Sau 6 năm triển khai, “Ngày không tiền mặt” đã trở thành sự kiện thường niên quan trọng, góp phần truyền tải thông điệp tích cực, định hình thói quen, thay đổi hành vi người tiêu dùng, đồng thời khẳng định vai trò chiến lược của thanh toán không tiền mặt trong việc xây dựng một nền kinh tế số hiện đại, minh bạch và bền vững.

Phát biểu khai mạc họp báo, Nhà báo Trần Xuân Toàn, Phó Tổng biên tập báo Tuổi Trẻ cho biết, đã có nhiều thay đổi lớn diễn ra trong suốt hành trình 6 năm vừa qua của sự kiện Ngày không tiền mặt (NKTM).

Theo đó, năm 2019, chúng ta đã đặt ra 3 trụ phát triển thanh toán không tiền mặt (TTKTM), gồm: nhà nước, công nghệ và truyền thông. Báo Tuổi Trẻ cùng với các đơn vị khác đã cùng nhau thúc đẩy trụ cột thứ 3 là truyền thông, bên cạnh vai trò của các cơ quan chức năng, doanh nghiệp cùng thúc đẩy hai trụ cột còn lại.

“Giờ đây cụm từ thanh toán không dùng tiền mặt đã dần vào dĩ vãng bởi phương thức thanh toán này trở nên phổ biến, tất yếu. Chúng tôi tự hào cùng với các đơn vị, cơ quan chức năng đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế số của đất nước. Do đó, năm 2025, chúng tôi chọn chủ đề của thanh toán không tiền mặt là “Thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số” là có ý nghĩa như vậy”, Phó Tổng biên tập báo Tuổi Trẻ chia sẻ.

Chủ đề năm 2025 không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ thanh toán, mà còn thúc đẩy nền kinh tế số của đất nước ở một giai đoạn tiếp theo. Sự tham gia của các bên, các ngành sẽ cùng tiếp tục thúc đẩy thanh toán phát triển hơn nữa trong thời gian tới…

“Con số thống kê tôi ấn tượng nhất là thanh toán qua mã QR. Trong vòng 3 năm nay, thanh toán qua mã QR tăng trên 100% mỗi năm, từ đó thúc đẩy ngành công nghệ tài chính phát triển. Đó là một ví dụ nhỏ cho thấy thanh toán không tiền mặt đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế số quốc gia phát triển như thế nào…”, ông Toàn nêu ví dụ.

Cũng theo nhà báo Trần Xuân Toàn, chuỗi hoạt động Ngày không tiền mặt 2025 sẽ gồm có 3 hoạt động chính, gồm:

Đầu tiên là Lễ hội Thanh toán không tiền mặt diễn ra trong 2 ngày 14 - 15/6 với quy mô rất lớn. Dự kiến đến 50.000 khán thính giả theo dõi cả online lẫn offline. Trong xuyên suốt 2 ngày của lễ hội sẽ có hàng loạt các chương trình ưu đãi dành cho người dân, khách du lịch…;

Thứ 2 là hội thảo “Thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số”, cùng nhìn lại hành trình thúc đẩy thanh toán không tiền mặt trong 5 năm qua và cùng chia sẻ cái nhìn cho giai đoạn phát triển tiếp theo để gắn liền thanh toán không tiền mặt với phát triển kinh tế số.

Thứ 3 là phối hợp với cơ quan chức năng tung ra chương trình tháng khuyến mãi nhằm thúc đẩy tiêu dùng thanh toán không tiền mặt cho người dân tại TP. Hồ Chí Minh…

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhận định, thanh toán không tiền mặt không chỉ là một phương thức giao dịch, mà còn là nền tảng chiến lược kết nối tất cả thành phần của nền kinh tế số. Đây là yếu tố cốt lõi giúp hệ sinh thái số vận hành trơn tru, hoàn thiện và đưa Việt Nam tiến gần hơn tới một nền kinh tế hiện đại, minh bạch và toàn diện.

Theo thống kê của NHNN, tính đến hết quý I/2025 so với cùng kỳ năm trước, số lượng giao dịch không tiền mặt tăng 44,43% (giao dịch qua Internet tăng 40,41%; qua điện thoại di động tăng 39,82%; qua QR code tăng mạnh 81,64%). Đặc biệt, đã có gần 10,4 triệu tài khoản Mobile Money, trong đó hơn 72% ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo.

Đến ngày 31/3/2025, cả nước có 47 tổ chức cung ứng dịch vụ ví điện tử, với khoảng 30,27 triệu ví điện tử đang hoạt động (chiếm 65,8% trong tổng số gần 46,01 triệu ví đã được kích hoạt), tổng số dư trên các ví điện tử đạt trên 2.800 tỷ đồng. Cùng với đó, các ngân hàng đang tích cực xây dựng hệ sinh thái tích hợp đa dịch vụ, đặt người dùng làm trung tâm, kết nối với nhiều ngành nghề và lĩnh vực để cung cấp sản phẩm dịch vụ liền mạch, thuận tiện.

Để thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số như chủ đề của Ngày không tiền mặt 2025, ông Phạm Anh Tuấn cho rằng, chỉ khi Việt Nam thực sự đẩy mạnh được QR thanh toán thì mới có thể thúc đẩy thanh toán số một cách toàn diện. Tuy nhiên, để làm được điều này, không chỉ các tổ chức thanh toán quốc tế, mà các ngân hàng, đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán trung gian cũng cần có chính sách hợp lý về mức phí. "Chúng ta phải cùng nhau hợp tác, đồng hành để thúc đẩy thanh toán không tiền mặt cho mọi tầng lớp, mọi thành phần xã hội – chỉ có như vậy mới xây dựng được một nền kinh tế số bền vững và có chiều sâu", ông Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh