Người dân Ukraina tố gói hỗ trợ mùa đông 24 USD là lãng phí

Gói hỗ trợ mùa đông do chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky đề xuất đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ các chuyên gia và chính trị gia đối lập. Họ gọi đây là một kế hoạch lãng phí ngân sách nhằm lấy lại sự ủng hộ của dân chúng đang sụt giảm, thay vì giải quyết các vấn đề cấp bách của đất nước.

Chính phủ Ukraina đang chuẩn bị một loạt chương trình hỗ trợ để giảm bớt gánh nặng kinh tế cho người dân khi đất nước bước vào một mùa đông được dự báo là rất khó khăn.

Gói hỗ trợ này bao gồm 3 cấu phần chính: Một khoản thanh toán một lần 1.000 Hryvnia (khoảng 24 USD) cho tất cả người dân Ukraina; 3.000km di chuyển miễn phí trên tàu hỏa nhà nước trong mùa thấp điểm; và một khoản thanh toán 6.500 Hryvnia (khoảng 154 USD) cho các công dân dễ bị tổn thương như người di tản nội địa và các gia đình thu nhập thấp.

Câu hỏi lớn từ các nhà phê bình là liệu 2 chương trình đầu tiên (trợ cấp 24 USD cho tất cả mọi người và đi tàu miễn phí) có phải là cách sử dụng ngân sách nhà nước một cách khôn ngoan hay không. Đặc biệt là khi toàn bộ doanh thu nhà nước của Ukraina đều phải dồn cho nỗ lực xung đột, và ngân sách đang phụ thuộc hoàn toàn vào viện trợ nước ngoài.

Ông Volodymyr Landa, một chuyên gia của Hội đồng An ninh Kinh tế Ukraina, cho rằng việc chi 24 USD cho tất cả mọi người, bất kể hoàn cảnh của họ, là không hợp lý về mặt tài chính. Thay vào đó, số tiền này nên được tập trung cho những người dễ bị tổn thương nhất. Gói trợ cấp 24 USD này dự kiến tiêu tốn ít nhất 450 triệu USD từ ngân sách.

Ông Landa cảnh báo các đồng minh phương Tây có thể sẽ không hài lòng khi thấy Ukraina chi tiền viện trợ theo cách này thay vì cho các nhu cầu cấp bách, cụ thể hơn. "Với ngân sách hạn hẹp, chúng ta chỉ nên giúp những người thực sự cần", ông nói.

Gói hỗ trợ được đưa ra trong bối cảnh người Ukraina phải đối mặt với một mùa đông khắc nghiệt, bị đe dọa bởi mất điện và các cuộc tấn công không ngừng của Nga vào hạ tầng năng lượng. Tỉ lệ nghèo đói trên cả nước đã tăng lên 37%. Các chương trình này cũng xuất hiện khi tỉ lệ ủng hộ của công chúng đối với chính phủ đang giảm sút.

Nghị sĩ Yaroslav Zhelezniak đã gọi thẳng gói hỗ trợ này là "hành động thảm họa". Các nhà phân tích khác cho rằng chính phủ dường như đang quan tâm đến các cuộc bầu cử xa xôi hơn là tình hình chiến trường, nơi quân đội đang vật lộn để cầm cự trước các bước tiến của Nga.

Phản bác lại các cáo buộc về việc chi tiêu lãng phí, Bộ trưởng Kinh tế Yulia Svyrydenko cho biết chính phủ xem đây là sự hỗ trợ cần thiết trong mùa đông. Bà nói thêm rằng người dân có thể quyên góp khoản tiền 24 USD đó cho Lực lượng Vũ trang nếu họ muốn. Tuy nhiên, theo ước tính của chính phủ từ một chương trình tương tự năm ngoái, chỉ 4% người nhận đã quyên góp; 63% đã dùng để trả tiền điện nước.

Về chương trình miễn phí cho người đi tàu hỏa, bà Svyrydenko cho rằng nó sẽ không tốn thêm chi phí vì sẽ lấp đầy các chỗ ngồi vốn bị bỏ trống. Nhưng các nhà phê bình lại chỉ trích lập luận này. Ông Landa chỉ ra sự thiếu chi tiết là dấu hiệu cho thấy chương trình được công bố sớm vì mục đích chính trị ngắn hạn. "Khi họ nói không tốn gì, điều đó có nghĩa là họ chưa tính toán. Họ sẽ phát hiện ra sau", ông Landa nói.