Bảo hiểm cháy nổ - không còn là chuyện “nhà người ta”

Chỉ trong vài năm trở lại đây, từ những vụ cháy phòng trọ ở Hà Nội, cháy chung cư mini đến hỏa hoạn tại các xưởng sản xuất trong khu dân cư, người dân cả nước nhiều lần phải bàng hoàng chứng kiến mất mát từ những sự cố tưởng như “khó xảy ra”. Không chỉ thiệt hại tài sản hàng tỉ đồng, điều đáng đau lòng hơn là những cái chết thương tâm, những mái ấm tan hoang.

Trong bối cảnh đó, việc Chính phủ ban hành Nghị định 105/2025/NĐ-CP, yêu cầu bắt buộc mua bảo hiểm cháy nổ với các công trình có nguy cơ cao - như chung cư từ 5 tầng, nhà tập thể trên 1.000m² - không phải là chuyện “trên trời”.

Theo thống kê của Bộ Công an, năm 2024 cả nước xảy ra hơn 4.100 vụ cháy, thiệt hại tài sản gần 658 tỉ đồng, làm 100 người thiệt mạng. Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, đã có hơn 1.200 vụ cháy, 32 người chết. Trong số đó, phần lớn là cháy tại các khu dân cư, nhà ở kết hợp kinh doanh - nơi hệ thống phòng cháy còn nhiều lỗ hổng, thói quen sinh hoạt tiềm ẩn rủi ro.

Trong hoàn cảnh ấy, bảo hiểm cháy nổ cần được nhìn nhận không chỉ là một loại hình dịch vụ tài chính, mà là “tấm khiên mềm” bảo vệ mỗi người dân trước những bất trắc không lường. Nếu xảy ra cháy nổ, tiền bảo hiểm có thể giúp khôi phục tài sản, tái thiết nhà cửa, hỗ trợ nạn nhân. Nhưng trên hết, việc buộc phải bỏ tiền mua bảo hiểm, sẽ khiến người dân buộc phải quan tâm hơn đến an toàn phòng cháy nơi mình sinh sống.

Tuy nhiên, đáng tiếc là khi chỉ còn chưa đầy hai tuần nữa chính sách có hiệu lực (1.7.2025), vẫn còn rất nhiều người dân… chưa biết gì. Không phải vì họ không quan tâm đến an toàn tính mạng, mà bởi thông tin chưa đến được đúng và đủ. Nhiều người sống trong khu tập thể, chung cư hay kinh doanh nhà trọ đều bày tỏ ngạc nhiên khi nghe đến quy định bắt buộc này. Một số người dân thậm chí lo lắng: Mua bảo hiểm ở đâu? Phí bao nhiêu? Ai chịu trách nhiệm chi trả nếu xảy ra sự cố?

Về phía Nhà nước, cần sớm công bố danh sách các doanh nghiệp bảo hiểm đủ điều kiện, quy trình bồi thường, hướng dẫn cách tính phí và minh bạch các điều khoản hợp đồng. Về phía doanh nghiệp, ngoài trách nhiệm cung cấp dịch vụ, họ phải có nghĩa vụ truyền thông đúng đắn, không mập mờ, không lạm dụng sự thiếu hiểu biết của người mua để “né” đền bù sau sự cố.

Về phía người dân, đã đến lúc cần thay đổi tư duy “tránh mất tiền” sang “chủ động phòng ngừa”. Mỗi người dân cần hiểu rằng: Bảo hiểm không phải là chi phí vô ích, mà là khoản đầu tư cho sự an toàn - như mua mũ bảo hiểm khi đi xe máy, lắp khóa cửa chống trộm. Trong một xã hội đô thị hóa nhanh, rủi ro cháy nổ có thể đến bất kỳ lúc nào. Trách nhiệm bảo vệ bản thân và cộng đồng không thể phó mặc cho lực lượng phòng cháy hay chính quyền địa phương.