Hà Nội linh hoạt giải pháp tiêu thụ bưởi
Những năm gần đây, diện tích trồng bưởi trên địa bàn Hà Nội liên tục được mở rộng; sản lượng lớn khiến việc tiêu gặp khó khăn, giá bị giảm. Tìm đầu ra bền vững cho cây trồng chủ lực này luôn là bài toán khó đối với các địa phương và người trồng bưởi.
Được mùa, không được giá
Thời điểm này đang là mùa thu hoạch của những vườn bưởi giống Diễn tại các huyện Hà Nội gồm: Chương Mỹ, Phúc Thọ, Đan Phượng, Quốc Oai, Ba Vì, Hoài Đức, Mê Linh, Sóc Sơn, Thạch Thất, Ứng Hòa.
Vùng trồng bưởi tại xã Trần Phú (huyện Chương Mỹ) được hình thành cách đây 20 năm, diện tích 50ha, trong đó có 15ha sản xuất theo quy trình VietGAP đang độ vàng ruộm phủ khắp các sườn đồi. Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Trần Phú Đinh Tố Hữu chia sẻ: “năm nay bưởi được mùa, vườn nào cũng sai quả. Tuy vậy, từ năm 2021 đến nay, giá bưởi xuống rất thấp, thương lái chọn từng quả giá cũng chỉ ở mức 15.000 đồng/quả, còn bán buôn đồng giá 10.000 đồng/quả”.
Theo thống kê của UBND huyện Chương Mỹ, năm 2023, Chương Mỹ có 910ha trồng bưởi, năng suất trên diện tích cho sản phẩm đạt 181,9 tạ/ha, sản lượng thu hoạch 14.000 tấn. Những năm gần đây, việc tiêu thụ bưởi của người dân gặp nhiều khó khăn, phụ thuộc nhiều vào thương lái.
Cùng chung cảnh ngộ, tiêu thụ bưởi chậm, ông Đinh Văn Hồng, ở xã Yên Bài (huyện Ba Vì) cho hay, gia đình ông có 100 gốc bưởi trồng theo quy trình VietGAP, song đến cuối tháng 12, gia đình tôi mới tiêu thụ được khoảng 30% sản lượng bưởi giống Diễn với giá bán buôn 20.000 đồng/quả.
Theo báo cáo đánh giá của Sở NN&PTNT Hà Nội, bưởi là một trong 4 cây ăn quả chủ lực, chiếm diện tích lớn nhất TP Hà Nội. Diện tích bưởi của TP là 7.500ha, năng suất bình quân đạt 2.185 tạ/ha, sản lượng 100.000 tấn, mang lại giá trị gần 2.000 tỷ đồng/năm. Về cơ cấu, nông dân Hà Nội trồng 12 giống bưởi; trong đó có bưởi Diễn, bưởi Tam Vân, bưởi đỏ Tân Lạc, bưởi đường La Tinh, bưởi Quế Dương, bưởi thồ, bưởi chua đầu tôm... Thời gian thu hoạch kéo dài từ tháng 8 năm trước đến tháng 1 năm sau.
Những cách làm sáng tạo
Trước tình hình giá bưởi giảm, một số hộ trồng bưởi trên địa bàn xã Trần Phú, huyện Chương Mỹ đã ghép chanh tứ quý, chanh đào vào bưởi để bán lá chanh cho các nhà máy sản xuất bánh, kẹo. Vào dịp trung thu, lá chanh bán tại vườn có giá 50.000 – 60.000 đồng/kg; thời điểm khác trong năm bán giá 20.000 – 30.000 đồng/kg. Bên cạnh đó, dưới tán bưởi, các hộ còn trồng rau ngót, rau má, chè xanh nên vẫn bảo đảm thu nhập.
Trong khi giá bưởi thông thường xuống thấp thì tại một số nơi trồng bưởi theo quy trình VietGAP, theo hướng hữu cơ việc tiêu thụ vẫn tương đối ổn định. Bà Nguyễn Thị Phương, ở xã Phú Cường (huyện Sóc Sơn) có sản phẩm bưởi được chứng nhận OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) 4 sao cho biết, gia đình bà có 5.000m2 đất trồng 230 gốc bưởi. Năm nay, bưởi sai quả, vỏ nhẵn bóng, căng tròn, đẹp mã. Việc tiêu thụ có chậm hơn các năm, song vẫn bán được giá và người trồng có lợi nhuận so với cây trồng khác.
Theo Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, hiện nay, tỷ lệ tiêu thụ sản phẩm bưởi ký hợp đồng với doanh nghiệp còn thấp, mối liên kết chuỗi sản xuất - tiêu thụ còn thiếu bền vững, còn hiện tượng “được mùa - mất giá”. Để phát triển cây ăn quả nói chung, cây bưởi nói riêng, cùng tháo gỡ khó khăn, ngành nông nghiệp Thủ đô tiếp tục đồng hành, hỗ trợ các hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh đẩy mạnh liên kết, tiêu thụ bưởi.
Về phía các địa phương, cần quy hoạch sản phẩm cây ăn quả, cây bưởi theo hướng chuyên canh, tập trung, phát triển chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm nhằm kiểm soát chất lượng, xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị sản phẩm.
Cùng với đó, tăng cường phối hợp với các cơ quan chuyên môn của Sở NN&PTNT Hà Nội, Sở Công Thương tuyên truyền, giới thiệu nông sản thực phẩm an toàn, đặc sản địa phương, cơ sở sản xuất tiêu biểu, uy tín, kết nối với doanh nghiệp kinh doanh, phân phối tới đông đảo người tiêu dùng.
Nhằm gia tăng giá trị cho quả bưởi, tạo tính bền vững lâu dài cho sản phẩm gắn với thế mạnh của từng vùng, Hà Nội đã xây dựng và phát triển 1 nhãn hiệu chỉ dẫn địa lý và 14 nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm bưởi, gồm: đặc sản bưởi Diễn, bưởi Chương Mỹ, bưởi Phúc Thọ, bưởi tôm vàng Đan Phượng, bưởi thồ Bạch Hạ, bưởi chua đầu tôm, bưởi Tam Vân, bưởi Quế Dương, bưởi đỏ Đông Cao, bưởi sạch Sóc Sơn, bưởi Trung Màu, bưởi Phú Thị, bưởi Đa Tốn, bưởi Nam Phương Tiến.
Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Xuân Đại