Nhiều đề xuất nâng cao chất lượng công tác xây dựng, thi hành pháp luật

GS.TS. Phan Trung Lý, Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương, Nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Khóa XIII: Cần phân định rõ ràng hơn ranh giới quyền lập pháp của Quốc hội

Để thực hiện hiệu quả cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện quyền lập pháp, hành pháp và Tư pháp, theo tôi cần một số giải pháp. Đối với việc thực hiện quyền lập pháp: cần phân định rõ ràng hơn ranh giới quyền lập pháp của Quốc hội; hoàn thiện cơ chế ủy quyền lập pháp; xiết chặt kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động xây dựng, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, kiên quyết không xem xét, thảo luận những dự án luật không bảo đảm các yêu cầu về hồ sơ trình mà Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã quy định; tiếp tục nghiên cứu để sớm thiết lập cơ chế bảo vệ hiến pháp thực sự hiệu lực, hiệu quả, bảo đảm việc thực hiện quyền lập pháp luôn tuân thủ đầy đủ các yêu cầu đặt ra trong quy định của Hiến pháp.

GS.TS. Phan Trung Lý, Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương, Nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Khóa XIII

Đối với việc thực hiện quyền hành pháp: Thứ nhất, Chính phủ và các bộ cần coi trọng hơn nữa công tác xây dựng chính sách, pháp luật để tổ chức triển khai thi hành Luật, Pháp lệnh. Thứ hai, nghiên cứu để hoàn thiện cơ chế kiểm soát từ cơ quan thực hiện quyền hành pháp (Chính phủ) đối với các hoạt động của Quốc hội. Thứ ba, nghiên cứu mở rộng vai trò của Chính phủ trong việc bảo đảm tính thống nhất, thông suốt của nền hành chính quốc gia, bao gồm cả các hoạt động hành chính của cơ quan lập pháp và hoạt động hành chính của hệ thống tòa án nhân dân. Thứ tư, nghiên cứu để từng bước chuyển hoạt động giải quyết khiếu nại và việc xử phạt vi phạm hành chính đối với các vi phạm pháp luật chịu mức chế tài cao cho hệ thống tòa án nhân dân thực hiện. Các cơ quan hành chính nhà nước chỉ đóng vai trò là cơ quan phát hiện và đề nghị tòa án xem xét, xử lý.

Đối với việc thực hiện quyền tư pháp: Cần mở rộng thẩm quyền của Tòa án trong xét xử các loại vi phạm, tranh chấp; hoàn thiện quy định của pháp luật để vừa bảo đảm yêu cầu kiểm soát vừa bảo đảm tính độc lập xét xử của Toà án; Hoàn thiện quy định về vai trò của Chủ tịch nước trong kiểm soát quyền tư pháp; Xây dựng mô hình Hội đồng Tư pháp quốc gia; Thành lập Toà án sơ thẩm khu vực hoặc Toà án ở cụm huyện…

TS. Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Khoa học Pháp lý (Bộ Tư pháp): Giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động xây dựng pháp luật là một trong những chìa khóa để bảo đảm thành công.

TS. Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Khoa học Pháp lý

Khối lượng công việc xây dựng pháp luật nói chung và hoạt động lập pháp nói riêng nhằm tiếp tục thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam trong nhiệm kỳ 2021-2026 là rất lớn. Điều đó đòi hỏi sự vào cuộc “từ sớm”, “từ xa” của các cơ quan có liên quan trong cả hệ thống chính trị. Việc vận dụng đúng đắn những bài học kinh nghiệm đã đúc rút được trong hoạt động lập pháp những nhiệm kỳ vừa qua, nhất là phải làm sao đầu tư thật thỏa đáng nguồn lực cho công tác dự báo tình hình, phân tích chính sách, đánh giá tác động, tham vấn ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động của văn bản, chuyên nghiệp hóa và nâng tầm đội ngũ cán bộ, công chức tham gia quá trình xây dựng pháp luật chính là điều rất quan trọng. Thêm vào đó, việc giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động xây dựng pháp luật, tuân thủ đúng và đầy đủ các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020) cũng là một trong những chìa khóa để bảo đảm thành công việc thực hiện các nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa mà Đại hội XIII của Đảng đã đặt ra.

Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Nguyễn Hồng Tuyến: Tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật

Thực hiện Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020, chúng ta đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Thể chế về Nhà nước pháp quyền XHCN được bổ sung, hoàn thiện; rất nhiều dự án luật được đề xuất xây dựng, nhằm thể chế hóa các quyền con người, quyền cơ bản của công dân trên mọi lĩnh vực được ban hành; các lĩnh vực pháp luật khác...đạt nhiều thành tựu.

Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Nguyễn Hồng Tuyến

Thời gian tới, định hướng chung tiếp tục thực hiện nghị quyết số Nghị quyết số 48-NQ/TW và Kết luận của Bộ Chính trị: Nghiên cứu xây dựng và thực hiện đồng bộ Chiến lược pháp luật Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật trên cơ sở các nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền XHCN của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng, bảo đảm chất lượng, đồng bộ, thống nhất, hiện đại, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, chi phí tuân thủ thấp, có sức cạnh tranh quốc tế, lấy quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thích ứng nhanh với những biến chuyển nhanh chóng của thực tiễn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nhanh, bền vững. Đồng thời, đặc biệt chú trọng tới công tác tổ chức thi hành pháp luật; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật với nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, nâng cao nhận thức, ý thức thượng tôn pháp luật trong cán bộ, công chức, viên chức, người dân và toàn xã hội.

Cục trưởng Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật Đặng Thanh Sơn: Cần đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động tổ chức thi hành pháp luật

Cục trưởng Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật Đặng Thanh Sơn

Để thực hiện những định hướng cơ bản nhằm đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật như Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã nêu, thì cần thiết phải xây dựng và tổ chức triển khai hiệu quả các giải pháp chủ yếu sau đây: nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành về vị trí, vai trò của công tác tổ chức thi hành pháp luật; tăng cường công tác nghiên cứu khoa học về lý luận đối với những vấn đề trực tiếp liên quan đến tổ chức thi hành pháp luật, đẩy mạnh hoàn thiện pháp luật về tổ chức thi hành pháp luật; tiếp tục kiện toàn và đổi mới về tổ chức, bộ máy, biên chế, tăng cường năng lực đội ngũ làm công tác tổ chức thi hành pháp luật; đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động tổ chức thi hành pháp luật, trong đó chú trọng thực hiện vào một số lĩnh vực sau: Đổi mới và nâng cao chất lượng công tác phổ biến giáo dục pháp luật; nâng cao hiệu quả công tác xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành Luật, Pháp lệnh; đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật; xây dựng, hoàn thiện cơ chế giải trình minh bạch, kịp thời trong tổ chức thi hành pháp luật; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tổ chức thi hành pháp luật.

Bên cạnh đó, tăng cường năng lực phản ứng chính sách trong quá trình tổ chức thi hành pháp luật, đặc biệt là việc tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân và doanh nghiệp về tình hình thi hành pháp luật

Tiếp tục hoàn thiện chế độ công chức, công vụ theo hướng chuyên nghiệp, phù hợp và đáp ứng yêu cầu của nhà nước pháp quyền, thực hiện kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh cán bộ, công chức vi phạm pháp luật trong quá trình thực thi công vụ. Cùng đó, đổi mới về cơ chế phối hợp trong hoạt động tổ chức thi hành pháp luật.