Thanh toán không dùng tiền mặt và chuyển đổi số ngân hàng tiếp tục đạt kết quả tích cực

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2024 hoạt động TTKDTM và chuyển đổi số ngân hàng tiếp tục đạt kết quả tích cực, các hệ thống thanh toán quan trọng hoạt động thông suốt, an toàn. Đến nay, có hơn 87% người trưởng thành đã có tài khoản thanh toán tại ngân hàng và nhiều ngân hàng đã có trên 95% số lượng giao dịch được xử lý trên kênh số.

Số liệu thống kê cho thấy, so với cùng kỳ năm 2023, số lượng giao dịch qua Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân tăng 2,83% về số lượng và tăng 26,94% về giá trị. Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử tăng 38,18% về số lượng và tăng 23,26% về giá trị. Hệ thống ATM nhìn chung hoạt động ổn định, an toàn, thông suốt, phục vụ tốt nhu cầu thanh toán của người dân.

Giao dịch TTKDTM đạt 7,83 tỷ giao dịch, với giá trị đạt 134,9 triệu tỷ đồng (tăng 58,23% về số lượng và 35,01% về giá trị) so với cùng kỳ năm 2023, trong đó: thanh toán qua kênh Internet tăng 49,97% về số lượng và 32,13% về giá trị; qua kênh điện thoại di động tăng 59,3% về số lượng và 38,53% về giá trị; giao dịch qua QR Code tăng 104,2% về số lượng và 99,5% về giá trị.

Tính đến cuối tháng 6/2024, tổng số tài khoản Mobile-Money được đăng ký và sử dụng là khoảng 9,13 triệu tài khoản, trong đó số lượng khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo chiếm khoảng 72%.
Để đạt được những kết quả tích cực trên, ngoài sự nỗ lực từ các tổ chức tín dụng, thì vai trò của NHNN cũng được thể hiện rõ. Theo đó, trong 6 tháng đầu năm 2024, NHNN tăng cường chỉ đạo các ngân hàng thương mại (NHTM), các tổ chức trung gian thanh toán tích cực đầu tư ứng dụng công nghệ, nghiên cứu, có giải pháp kết nối với Cổng dịch vụ công Quốc gia để thực hiện thanh toán trực tuyến cho các dịch vụ đã được tích hợp trên Cổng dịch vụ công Quốc gia, bao gồm: thu phí, lệ phí thực hiện thủ tục hành chính, phí xét tuyển đại học, nộp phạt vi phạm giao thông... Đồng thời, tích cực phối hợp với các Cơ quan liên quan trong thanh toán các dịch vụ công (viện phí, học phí, chi trả an sinh xã hội, phí giao thông...).

An ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán và các hệ thống thông tin ứng dụng nghiệp vụ ngân hàng, cũng như hoạt động phòng chống tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực ngân hàng tiếp tục được tăng cường. Ngay từ đầu năm, NHNN đã có nhiều chỉ thị, văn bản chỉ đạo quyết liệt các, trong đó đáng chú ý là các chỉ đạo liên quan đến Quyết định 2345/QĐ-NHNN ngày 18/12/2023 về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng.

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý tại Quyết định 2345/QĐ-NHNN là đưa ra yêu cầu bắt buộc xác thực sinh trắc học bằng khuôn mặt khi thực hiện các giao dịch ngân hàng trực tuyến từ 10 triệu đồng hoặc tổng giá trị giao dịch trong ngày vượt quá 20 triệu đồng, cùng một số giao dịch khác như đăng nhập lần đầu trên ứng dụng, đăng nhập khác thiết bị, đăng nhập lại sau khi quên mật khẩu và đổi mật khẩu thành công.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng khẳng định, việc thực hiện xác thực sinh trắc học là cần thiết, thêm 1 lớp bảo vệ nên chắc chắn an toàn hơn. Trường hợp khách hàng có làm mất giấy tờ, bị kẻ xấu mang đến ngân hàng giả mạo để lừa đảo tiền cũng khó thực hiện vì có sinh trắc học khuôn mặt để xác nhận chính chủ.

"Xác thực sinh trắc học là thêm 1 lớp bảo vệ nữa, ngân hàng không bỏ một bước bảo mật nào, nên chỉ an toàn hơn cho khách hàng. Tình hình tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi hơn và tôi hoàn toàn tin tưởng rằng công nghệ phải không ngừng nâng cao để bảo vệ tài sản khách hàng được tốt hơn", Phó Thống đốc nhấn mạnh và cho biết: "Đây là một chiến dịch lớn. Là điều bắt buộc phải làm, không thể khác được".

Ngay sau khi Quyết định 2345/QĐ-NHNN có hiệu lực thi hành (ngày 1/7/2024), các tổ chức tín dụng đã vào cuộc với tinh thần quyết liệt và khẩn trương, chỉ sau gần 1 tháng triển khai (đến ngày 22/7/2024) đã có gần 26,3 triệu khách hàng đăng ký thông tin sinh trắc học đối chiếu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc căn cước công dân (CCCD) gắn chíp để xác thực giao dịch thanh toán trực tuyến. Đây được xem là một bước tiến tích cực giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ người dùng trước các gian lận, lừa đảo.

Ngoài ra, để bảo đảm an toàn cho các giao dịch thanh toán trực tuyến của người dân, ngành Ngân hàng cũng thường xuyên phối hợp với các bộ, ngành liên quan trao đổi thông tin, ngăn ngừa, phát hiện, phòng, chống tội phạm trong hoạt động thanh toán; triển khai có hiệu quả công tác phổ biến, nâng cao nhận thức, hiểu biết của người dân về việc sử dụng các phương tiện TTKDTM, cảnh báo kịp thời những phương thức và thủ đoạn mới của tội phạm nhằm nâng cao nhận thức về an ninh, an toàn, bảo mật trong thanh toán.

Để thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số và thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục diễn ra mạnh mẽ, hành lang pháp lý tiếp tục được NHNN hoàn thiện. Hiện tại, NHNN đang trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng; trình ban hành, ban hành kịp thời nhiều văn bản quy phạm pháp luật như: Nghị định số 52/2024/NĐ-CP ngày 15/5/2024 quy định về thanh toán không dùng tiền mặt và các Thông tư hướng dẫn Luật TCTD, Nghị định đảm bảo triển khai thống nhất, đồng bộ, không để khoảng trống pháp lý.