Khẳng định sự hiện diện của ngành Ngân hàng Việt Nam trên bản đồ thanh toán quốc tế

Đến nay, cộng đồng SWIFT tại Việt Nam có 87 thành viên (giữ ổn định so với năm trước), trong đó 17 thành viên là cổ đông, 23 thành viên không cổ đông và 47 thành viên phụ.

Sự hiện diện của ngành Ngân hàng Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu - nhìn lại từ Sibos 2025

Tại hội nghị, bà Trịnh Thị Hồng Lê, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối, Chủ tịch Ủy ban SWIFT Việt Nam đã chia sẻ kết quả nổi bật từ Hội nghị Sibos 2025 diễn ra tại Trung tâm Tài chính Frankfurt, Cộng hòa Liên bang Đức với chủ đề “The next frontiers of global finance”. Đoàn ngân hàng Việt Nam do Ngân hàng Nhà nước chủ trì đã phối hợp cùng Vietcombank, VietinBank và Agribank tổ chức gian hàng triển lãm chung với chủ đề “Empowering Digital Finance - Building the Bank of Tomorrow” (Trao quyền tài chính số - Kiến tạo ngân hàng tương lai), thu hút sự quan tâm của cộng đồng tài chính quốc tế.

Bên cạnh các hoạt động chính thức, các ngân hàng Việt Nam cũng tranh thủ cơ hội tại Sibos để gặp gỡ, trao đổi và kết nối với các đối tác quốc tế, mở rộng mạng lưới hợp tác trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng.

Bà Lê chia sẻ, một điểm đặc biệt là năm nay, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hoà Bình đã tham dự sự kiện. Tại đây, Phó Thủ tướng cùng đoàn công tác đã tham dự lễ khai trương gian hàng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, gặp gỡ và làm việc với lãnh đạo cấp cao của Tập đoàn SWIFT.

Theo bà Lê, Phó Thủ tướng đánh giá ngành Ngân hàng Việt Nam là một trong những ngành năng động, đi đầu trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời khẳng định việc có mặt tại Sibos là minh chứng cho sự hội nhập sâu rộng của Ngân hàng Việt Nam vào thị trường tài chính toàn cầu.

Gian hàng của Việt Nam được bố trí bên cạnh các định chế lớn như Wells Fargo, J.P. Morgan hay RaboBank, cho thấy vị thế ngày càng được khẳng định của các ngân hàng Việt Nam trong cộng đồng tài chính quốc tế.

Báo cáo tại Hội nghị của Cục Quản lý Ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, tổng lưu lượng điện 6 tháng đầu năm đạt 17 triệu điện, gồm 10 triệu điện gửi (tăng 7,5%) và 7 triệu điện nhận (tăng 12,6%), đưa Việt Nam xếp thứ 49 về điện gửi và 52 về điện nhận trong hơn 200 quốc gia sử dụng SWIFT. Đáng chú ý, lượng điện thanh toán chiếm gần 80% tổng số điện, cho thấy vai trò trung tâm của SWIFT trong thương mại quốc tế của Việt Nam.

Chia sẻ tại hội nghị, ông Kevin Wong, Giám đốc điều hành SWIFT khu vực châu Á – Thái Bình Dương, tại Frankfurt – nơi tổ chức Hội nghị Sibos 2025 – vẫn còn hơn 50% giao dịch được thực hiện bằng tiền mặt, trong khi ở Việt Nam, thanh toán QR đã rất phổ biến. Điều đó cho thấy các nền kinh tế phát triển vẫn có thể học hỏi nhiều từ châu Á và Việt Nam hoàn toàn có thể chia sẻ kinh nghiệm của mình với thế giới.

"Chúng ta thường nghĩ rằng các nền kinh tế phương Tây đi trước về công nghệ, nhưng trong 5–10 năm gần đây, tôi nhận thấy khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đặc biệt là Việt Nam, đã tiến rất xa trong đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ", ông Kevin Wong nhận định.

Theo ông Wong, các nền kinh tế châu Á hiện đang dẫn đầu trong nhiều xu hướng mới của ngành tài chính. Vì vậy, Giám đốc điều hành SWIFT khu vực châu Á – Thái Bình Dương khuyến khích các tổ chức trong khu vực tự tin chia sẻ sáng kiến và kinh nghiệm của mình – chúng có giá trị rất lớn đối với cộng đồng quốc tế.

Ông Kevin Wong cho biết thêm, SWIFT sẽ tiếp tục xem xét các cơ hội để tổ chức Hội nghị Sibos tại Việt Nam trong tương lai – có thể ở Hà Nội hoặc Đà Nẵng, khi các điều kiện phù hợp.

Tăng tốc chuyển đổi sang chuẩn ISO 20022

Thanh toán quốc tế đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ, với tâm điểm là chuẩn ISO 20022.

Theo bà Trịnh Thị Hồng Lê, một trong những thông điệp chính của Sibos 2025 là thời hạn cuối cùng của việc chuyển đổi sang chuẩn ISO 20022 vào ngày 22/11/2025. “Nếu như trước đây trọng tâm là hoàn thành lộ trình chuyển đổi, thì hiện nay các tổ chức tài chính tập trung vào khai thác hiệu quả dữ liệu từ ISO 20022 để phát triển hiệu quả hệ thống thanh toán.”

Chuẩn ISO 20022, theo bà Lê, có “cấu trúc ưu việt, cho phép chuẩn hóa và kết nối tốt hơn giữa các hệ thống thanh toán toàn cầu”, đồng thời hỗ trợ “truy vết giao dịch, hạn chế gian lận tài chính và nâng cao khả năng phòng chống tội phạm mạng.” Đây không chỉ là một dự án kỹ thuật, mà là bước thay đổi nền tảng của toàn bộ hạ tầng thanh toán quốc tế – từ thiết kế dữ liệu, cơ chế vận hành đến năng lực quản trị rủi ro của từng ngân hàng.

Bà Tingli Bong, chuyên gia của SWIFT cho biết, đến cuối quý III/2025, 60,2% các lệnh thanh toán toàn cầu đã chuyển sang định dạng ISO 20022, bao phủ hơn 190 quốc gia. Tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, tỷ lệ này đạt 70,3%, và khu vực ASEAN đạt 67,4%. Tuy nhiên, bà Tingli Bong lưu ý, trong ASEAN có rất nhiều quốc gia nên con số này chỉ mang tính trung bình – có nước kéo tỷ lệ chung lên, có nước kéo xuống đôi chút.

Tại thị trường Việt Nam, theo đại diện SWIFT, tỷ lệ này đã đạt 57,8% tính đến hết tháng 9.

Tỷ lệ 57,8% này – so với tháng trước – là rất đáng khích lệ, thể hiện tốc độ tăng trưởng nhanh và rõ rệt", chuyên gia SWIFT nhấn mạnh Tuy nhiên, bà Tingli Bong cảnh báo rằng vẫn còn khoảng 42% chưa chuyển đổi trong khi “hạn chót chỉ còn khoảng một tháng.”

“Hạn chót ngày 22/11/2025 sẽ không thay đổi. Tất cả các thông điệp trong phạm vi chuyển đổi phải hoàn tất sang định dạng ISO 20022”, đại diện SWIFT khẳng định.

Chuẩn hóa dữ liệu không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà là yếu tố cốt lõi để đảm bảo tính minh bạch và truy xuất của thanh toán quốc tế.

Tại Việt Nam, theo khảo sát của Ngân hàng Nhà nước, 91% ngân hàng Việt Nam đã hoặc sẽ hoàn thành chuyển đổi trước 22/11/2025. Tuy nhiên, một số ít ngân hàng vẫn sử dụng biện pháp tạm thời. Do đó, Cục Quản lý Ngoại hối khuyến nghị các ngân hàng phải “đẩy nhanh quá trình go-live chuẩn ISO 20022, đáp ứng yêu cầu của SWIFT và lộ trình toàn cầu.”

Ông Kevin Wong nhận định, đây là thời điểm rất đáng chú ý đối với lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới, cả trong mảng chứng khoán lẫn thanh toán, khi rất nhiều đổi mới đang diễn ra.

"SWIFT tin rằng châu Á – Thái Bình Dương đã khẳng định được vị thế của mình, và có tiếng nói quan trọng trong bàn tròn tài chính toàn cầu. Chúng tôi luôn khuyến khích các ngân hàng trong khu vực tiếp tục đổi mới, chia sẻ sáng kiến, và chúng tôi sẵn sàng đưa những đổi mới từ châu Á ra toàn cầu, góp phần định hình tương lai của ngành tài chính", ông Kevin Wong kết luận.