Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam kiến nghị tháo gỡ vướng mắc của tổ chức tín dụng khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết bước đầu ghi nhận một số vướng mắc liên quan đến đăng ký giao dịch bảo đảm; điều chỉnh thông tin địa chỉ trụ sở trên trên các hợp đồng, văn bản, giấy tờ đã ký; xử lý các thủ tục hành chính dịch vụ công...

Khó khăn khi thực hiện thủ tục đăng ký giao dịch bảo đảm

Về việc đăng ký giao dịch bảo đảm, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng, sau quá trình sắp xếp địa giới hành chính, thủ tục tiếp nhận và xử lý hồ sơ đăng ký giao dịch bảo đảm tại một số Văn phòng đăng ký đất đai chưa thống nhất và đồng bộ dẫn đến khó khăn cho cán bộ TCTD khi đi thực hiện thủ tục đăng ký giao dịch bảo đảm.

Tại một số địa phương, sau khi sắp xếp lại đơn vị hành chính, nhiều cơ quan đăng ký thế chấp chưa hoàn tất thủ tục thay đổi con dấu pháp lý, dẫn đến việc từ chối tiếp nhận và xử lý hồ sơ. Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ giải ngân và hoạt động cấp tín dụng tại các khu vực có tài sản bảo đảm liên quan.

Nghị định 99/2022/NĐ-CP về đăng ký giao dịch bảo đảm không quy định về việc bổ sung giấy tờ này khi đăng ký thế chấp hoặc không yêu cầu đăng ký biến động thông tin nếu các bên không có yêu cầu. Thực tế hiện nay, khi thực hiện thủ tục đăng ký thế chấp, một số cơ quan đăng ký thế chấp, Trung tâm phục vụ hành chính công yêu cầu chủ sở hữu tài sản bảo đảm khi nộp hồ sơ đăng ký thế chấp phải cung cấp các chứng từ không cần thiết như Xác nhận cư trú theo mẫu CT07 để xác định địa chỉ cũ/mới sau sáp nhập kể cả có VNeID mức độ 2 đã cập nhật địa chỉ thường trú theo xã/phường, tỉnh mới. Ví dụ: Trung tâm phục vụ hành chính công số 10, TP. Hà Nội (điểm tiếp nhận Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Thanh Oai).

Một số địa phương, Văn phòng đăng ký đất đai bắt buộc nộp hồ sơ online, website hoạt động chưa ổn định và thường xuyên bị lỗi không thực hiện được; Một số địa phương giới hạn số lượng nhận hồ sơ: 1 hồ sơ/1 ngày; Một số địa phương văn phòng yêu cầu nộp hồ sơ dịch vụ công bằng tài khoản định danh tên chủ sở hữu quyền sử dụng đất. Ví dụ: Trung tâm phục vụ hành chính công TP. Hà Nội đang triển khai sắp xếp lại bộ máy & nhân sự tại các Chi nhánh tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả, lấy số theo CCCD, mỗi số chỉ xử lý 1 hồ sơ, nên luôn trong tình trạng quá tải khiến hồ sơ của các TCTD bị chậm xử lý.

Sau khi thay đổi địa giới hành chính, thời gian xử lý hồ sơ đăng ký kéo dài hơn, chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai sau sáp nhập phải gửi công văn tới Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai trước sáp nhập yêu cầu cung cấp thông tin; khi nhận tài sản bảo đảm Cơ quan đăng ký giao dịch bảo đảm yêu cầu phải đính chính thông tin địa chỉ của tài sản bảo đảm trước khi tiến hành thủ tục thế chấp. Việc xin xác minh hoặc xác nhận thông tin quy hoạch gặp khó khăn do pháp luật chưa quy định cụ thể cơ quan có thẩm quyền xử lý, dẫn đến quá trình thẩm định tài sản bảo đảm bị kéo dài. Ngoài ra, một số cơ quan còn yêu cầu cấp lại hoặc cấp đổi sổ mới, dẫn đến thủ tục nhận tài sản bảo đảm mất nhiều thời gian và phát sinh thêm các thủ tục hành chính, gây ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả của hoạt động thế chấp.

Từ thực tế vướng mắc đó, Hiệp hội Ngân hàng đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét: Ban hành hướng dẫn thống nhất về việc tiếp nhận và giải quyết toàn bộ các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai trong phạm vi một tỉnh/thành phố, trước và sau khi sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã; Các cơ quan đăng ký giao dịch bảo đảm tiếp tục sử dụng con dấu hiện hành cho đến khi hoàn tất thủ tục đổi dấu mới, nhằm bảo đảm việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ đăng ký thế chấp, xóa thế chấp diễn ra thông suốt, không gây ảnh hưởng đến hoạt động cấp tín dụng của TCTD và quyền lợi của người dân, doanh nghiệp.

Mặt khác, bỏ yêu cầu nộp Giấy xác nhận cư trú (mẫu CT07) hoặc các giấy tờ tương tự liên quan đến việc xác nhận lại thông tin địa chỉ thường trú theo xã/phường, tỉnh mới - trong trường hợp các thông tin này đã được cập nhật trên VNeID mức độ 2 hoặc giấy tờ tùy thân hợp lệ....

Hiệp hội Ngân hàng cũng đề nghị Trung tâm phục vụ hành chính công không giới hạn số lượng hồ sơ đối với 1 giao dịch/số thứ tự và phân luồng tiếp nhận hồ sơ, giữa cá nhân và doanh nghiệp, đặc biệt là hồ sơ của TCTD để đảm bảo xử lý nhanh, xử lý được nhiều hồ sơ....

Tăng cường hiệu quả xử lý thủ tục dịch vụ công

Theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, trong giai đoạn đầu triển khai vận hành chính quyền địa phương hai cấp tại một số khu vực Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, phát sinh một số vấn đề chưa được xử lý kịp thời như xác nhận thông tin quy hoạch, chuyển đổi tài sản, hoàn tất thủ tục đăng ký giao dịch đảm bảo... làm ảnh hưởng đến nghiệp vụ cấp tín dụng cho khách hàng. Từ đó, Hiệp hội đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét triển khai các giải pháp online để nhanh chóng xử lý các thủ tục hành chính thông thường, công nghệ hóa, tăng cường hiệu quả xử lý thủ tục dịch vụ công.

Sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp (sau ngày 1/7/2025) thì thông tin địa chỉ cư trú của Khách hàng đã được thay đổi trên hệ thống VNeID nhưng thông tin trên quét mã QR CCCD của khách hàng chưa được cập nhật. Để thống nhất thông tin của bộ hồ sơ, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề nghị cơ quan có thẩm quyền cập nhật thông tin mới nhất của Khách hàng trên toàn bộ hệ thống (VNeID, quét mã QR CCCD...).

Qua phản hồi của các chi nhánh, phòng giao dịch và một số khách hàng đến giao dịch, Hiệp hội cho hay, hiện tại chưa có quy định về cơ quan hành chính chịu trách nhiệm xác nhận địa chỉ cho doanh nghiệp. Ủy ban nhân dân phường, công an phường đều không xác nhận do không có chức năng và đề nghị doanh nghiệp tự tham chiếu từ Nghị quyết của Ủy ban Thường Vụ Quốc Hội. Điều này dẫn đến sai lệch thông tin địa chỉ của doanh nghiệp.

Tính tới thời điểm hiện tại, Hội Sở và một số chi nhánh Ngân hàng chưa nhận được thông báo chính thức từ Cơ quan thuế thông tin địa chỉ cập nhật trên hệ thống Cơ quan thuế. Hiện nay, các đối tác thông báo cho ngân hàng cập nhật và sử dụng địa chỉ mới đề xuất hóa đơn, nhưng ngân hàng vẫn chưa có văn bản/thông báo làm căn cứ chính thức. Từ thực tế này, Hiệp hội Ngân hàng đề nghị Cơ quan thuế hỗ trợ gửi công văn cập nhật địa chỉ gửi người nộp thuế chính thức thông qua trang Thuế điện tử hoặc các hình thức phù hợp khác.

Trường địa chỉ trên hệ thống Cơ quan thuế thể hiện không đầy đủ thông tin địa chỉ theo Giấy đăng ký kinh doanh hoặc theo Giấy chấp thuận của NHNN. Điều này gây khá nhiều bất lợi cho đối tác bán hàng/cung cấp dịch vụ cho ngân hàng vì hệ thống hóa đơn của đối tác đang được trích dẫn thông tin doanh nghiệp mua hàng theo thông tin đăng ký trên hệ thống cơ quan thuế. Do vậy, Hiệp hội đề nghị Cục thuế hỗ trợ điều chỉnh hệ thống bằng cách tăng độ dài trường thông tin "Địa chỉ người nộp thuế" để cán bộ thuế có thể ghi nhận địa chỉ người nộp thuế đầy đủ, thể hiện minh bạch/rõ ràng thông tin khi đối tác tra cứu thông tin người nộp thuế, hoặc tích hợp dữ liệu người nộp thuế cho mục đích xuất hóa đơn.

Điều chỉnh thông tin địa chỉ trụ sở trên trên các hợp đồng, văn bản, giấy tờ đã ký

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam chỉ rõ, căn cứ Nghị quyết 190/2025/NQ-QH15, các văn bản tài liệu đã được cấp thì được tiếp tục được sử dụng và không cần phải thay đổi. Tuy nhiên, Nghị quyết 190/2025/NQ-QH15 chỉ áp dụng đối với văn bản, giấy tờ đã được cơ quan, chức danh có thẩm quyền ban hành, không áp dụng đối với doanh nghiệp. Thực tế phát sinh nhiều trường hợp tổ chức hành nghề công chứng, đối tác, bên thứ ba khác yêu cầu cấp giấy xác nhận địa chỉ hoặc ký hợp đồng sửa đổi, bổ sung để xác nhận/điều chỉnh thông tin địa chỉ tại Sổ tiết kiệm, Hợp đồng, các giấy tờ mà TCTD đã ký/đã phát hành. Điều này tốn thêm nguồn lực, chi phí, thời gian xử lý của ngân hàng.

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét hướng dẫn các giấy tờ, hợp đồng do doanh nghiệp phát hành không phải cập nhật lại thông tin địa chỉ mà vẫn được tiếp tục sử dụng.

Bên cạnh đó, nêu lên vướng mắc khác về việc TCTD gặp khó khăn trong việc tìm kiếm đầu mối cán bộ phụ trách mới để giải quyết các vướng mắc cụ thể, đặc biệt với các báo cáo phức tạp hoặc liên quan đến nhiều địa bàn cần có sự hướng dẫn từ cơ quan quản lý; Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét làm rõ 2 vấn đề gồm:

Thứ nhất, đối với trường hợp Trưởng hoặc Phó Công an cấp xã đã được bổ nhiệm Điều tra viên trung cấp hoặc cao cấp trước ngày 1/7/2025, các cá nhân này có được áp dụng đầy đủ quyền hạn theo quy định mới tại Điểm a Khoản 1 Điều 37 nêu trên hay không?

Thứ hai, trong trường hợp văn bản yêu cầu cung cấp thông tin khách hàng do Trưởng hoặc Phó Công an cấp xã ký, kèm theo Quyết định bổ nhiệm Điều tra viên (trung cấp hoặc cao cấp) ban hành trước ngày 1/7/2025, ngân hàng có được phép cung cấp thông tin theo yêu cầu đó không? Ngân hàng có được quyền yêu cầu cơ quan công an bổ sung quyết định phân công mới hay mặc nhiên chấp nhận các quyết định bổ nhiệm điều tra viên trung cấp hoặc cao cấp trước đó?

Những khó khăn, vướng mắc trên đang ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đầu tư của doanh nghiệp, đặc biệt là các TCTD. Do đó, các TCTD bày tỏ mong muốn Bộ Tư pháp và các cơ quan có thẩm quyền sẽ nhanh chóng xem xét, tổng hợp những phản ánh này để ban hành các hướng dẫn thống nhất, kịp thời tháo gỡ khó khăn, đảm bảo sự thông suốt trong quá trình vận hành chính quyền địa phương hai cấp, góp phần thúc đẩy hoạt động kinh tế của đất nước.