Chuyển đổi số ngành Ngân hàng: Từ định hướng chiến lược dài hạn đến đổi mới sáng tạo trong nội tại tổ chức

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng cho biết, hiện thực hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, triển khai Quyết định số 923/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch số 01-KH/BCĐTW của Ban Chỉ đạo Trung ương về Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, NHNN phát động triển khai 2 phong trào thi đua “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và phong trào “Bình dân học vụ số” trong toàn ngành Ngân hàng.

"Đây là lời phát động và hiệu triệu toàn ngành Ngân hàng không ngừng đổi mới, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số để hỗ trợ nền kinh tế phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới", Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh.

Ngân hàng tiên phong chuyển đổi số

Có thể nói, ngân hàng là ngành tiên phong trong chuyển đổi số, với quan điểm lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ, thúc đẩy ứng dụng các sản phẩm dịch vụ đổi mới sáng tạo, phát triển hệ sinh thái số thông minh, kết nối liên thông và an toàn, hướng tới mục tiêu chuyển đổi số toàn dân, toàn diện, toàn trình để tăng tốc, bứt phá phát triển kinh tế số.

Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết, đến nay, ngành Ngân hàng đã đạt được rất nhiều những thành tựu nổi bật trong chuyển đổi số với 7 năm liên tiếp dẫn đầu bảng xếp hạng cải cách hành chính của các bộ, cơ quan ngang bộ và nhiều lần được biểu dương về tính tiên phong, chủ động trong công cuộc chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo. Một số kết quả nổi bật có thể kể đến như: 100% dịch vụ công toàn trình được tích hợp lên Cổng Dịch vụ công quốc gia; 99% hồ sơ công việc của NHNN và 87% hồ sơ của các TCTD được xử lý trên môi trường số; 66% giao dịch của khách hàng được thực hiện qua kênh số; 57% ngân hàng đã triển khai chi nhánh tự phục vụ, định danh bằng sinh trắc học…

Chia sẻ tại hội nghị Hội nghị phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và “Bình dân học vụ số”, bà Phùng Nguyễn Hải Yến, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank cho biết, trong bối cảnh cả nước đang tích cực triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cùng với Quyết Định 810 về “Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Vietcombank xác định việc phổ cập ngân hàng số và đào tạo công dân số là nhiệm vụ chiến lược then chốt, gắn chặt với phong trào “Bình dân học vụ số” do Ngân hàng Nhà nước phát động.

Theo báo cáo Digital Việt Nam 2025 của DataReportal, Việt Nam có khoảng 127 triệu kết nối di động và gần 80 triệu người dùng Internet. Nắm bắt xu thế đó, Vietcombank đã tiên phong triển khai nền tảng số toàn diện VCB Digibank, tích hợp đầy đủ dịch vụ tài chính từ chuyển tiền, thanh toán đến đầu tư, với thiết kế giao diện đơn giản, trực quan, tích hợp gợi ý hành vi thông minh – phù hợp cả với người lớn tuổi hoặc ít tiếp xúc công nghệ.

VCB Digibank hiện đã thu hút trên 15 triệu người dùng, tỷ lệ giao dịch qua kênh số chiếm 91,8%, trong đó khách hàng bán lẻ là 99% – cho thấy mức độ tiếp nhận và niềm tin rất lớn từ cộng đồng.

Còn tại BIDV, bà Nguyễn Thị Quỳnh Giao, Phó Tổng Giám đốc BIDV chia sẻ, với vai trò là một định chế tài chính chủ lực của đất nước, BIDV xác định chuyển đổi số là một trong ba trụ cột chiến lược quan trọng nhất trong hành trình phát triển đến năm 2030.

“Chúng tôi cho rằng, mục tiêu của chuyển đổi số không phải là cuộc chạy đua về công nghệ, mà đích đến cuối cùng là hướng đến phục vụ con người. Với BIDV, đó là làm sao để mỗi khách hàng – dù là người dân vùng sâu vùng xa hay doanh nghiệp lớn tại đô thị, dù là người lớn tuổi hay những bạn trẻ – đều có thể tiếp cận dịch vụ tài chính một cách thuận tiện, an toàn, mọi lúc, mọi nơi”, bà Quỳnh Giao chia sẻ.

Bà Quỳnh Giao cho biết thêm, hiện nay, nền tảng số cho khách hàng cá nhân BIDV SmartBanking với hệ sinh thái số kết nối với hơn 2.000 nhà cung cấp dịch vụ thuộc nhiều lĩnh vực thiết yếu như điện, nước, y tế, giáo dục, bảo hiểm, giao thông… đang phục vụ hơn 22 triệu khách hàng, đáp ứng từ giao dịch cơ bản đến các giải pháp tài chính chuyên sâu, giúp BIDV trở thành một phần trong đời sống hàng ngày của khách hàng.

Ông Vũ Thành Trung, Phó Chủ tịch HĐQT MB cho biết, MB xác định rõ trọng tâm chiến lược là xây dựng một tổ chức có năng lực công nghệ vượt trội, nơi mọi quyết định được đưa ra dựa trên phân tích dữ liệu chuyên sâu và thấu hiểu khách hàng.

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, công nghệ tại MB được phát triển dựa trên 5 trụ cột cốt lõi: Công nghệ mới (nghiên cứu và ứng dụng các xu hướng công nghệ tiên tiến); Tự động hóa (tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu thủ công); Dữ liệu (thu thập, phân tích và khai thác giá trị từ dữ liệu lớn); Trí tuệ nhân tạo (AI) (áp dụng AI để cá nhân hóa dịch vụ, dự đoán hành vi); Con người (phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về công nghệ và tư duy số).

“Tất cả những trụ cột này được xây dựng trên một nền tảng công nghệ thông tin vững chắc, an toàn và linh hoạt, đảm bảo sự thông suốt và bảo mật cho toàn bộ hoạt động số hóa của ngân hàng”, ông Vũ Thành Trung nhấn mạnh.

Còn tại VietinBank, ông Trần Công Quỳnh Lân khẳng định, chuyển đổi số thay đổi toàn diện tư duy, mô hình kinh doanh, phương thức làm việc thông qua số hóa, ứng dụng công nghệ và dữ liệu. Ngân hàng áp dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại, tối ưu quy trình phát triển phần mềm, rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, nâng cao năng lực hệ thống đảm bảo hạ tầng đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số…

VietinBank iPay hiện có khoảng 9 triệu khách hàng cá nhân sử dụng thường xuyên với hơn 150 tính năng, kết nối với hơn 2.400 NCC, số lượng giao dịch đạt 2 tỷ giao dịch trong năm 2024, tăng 66% so với năm 2023. VietinBank IPay đang khẳng định là ngân hàng số uy tín và tin cậy của khách hàng…

Phát triển năng lực nhân sự, chuyển đổi số mạnh mẽ nội tại tổ chức

Chuyển đổi số không thể thành công nếu chính cán bộ nội bộ chưa sẵn sàng tư duy, năng lực và văn hóa chuyển đổi số.

Bà Nguyễn Thị Quỳnh Giao cho biết, tại BIDV, mỗi nhân viên không chỉ là người thực thi mà còn là người trải nghiệm và lan tỏa giá trị số tới khách hàng. Với phương châm hoạt động năm 2025: “Trách nhiệm - Tinh gọn - Hiệu quả - Tăng tốc chuyển đổi”. Do đó, BIDV đã chú trọng nâng cao năng lực số cho đội ngũ gần 30.000 cán bộ thông qua triển khai đào tạo tư duy số, bình dân học vụ số ở mọi cấp độ cán bộ, tổ chức các cuộc thi tìm kiếm sáng kiến đổi mới để thúc đẩy văn hóa đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, tự phát triển hệ thống quản trị số nội bộ toàn hàng B-One, số hóa toàn bộ quy trình điều hành, đảm bảo công việc được xử lý linh hoạt, thông suốt mọi lúc mọi nơi trên toàn thế giới từ cấp bộ đến ban lãnh đạo, từ trụ sở chính đến các chi nhánh, số hóa toàn bộ hoạt động kênh quầy…

Trong khi đó, tại VIB, ông Ân Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc VIB cho biết: “Sáng kiến đã thay đổi căn bản cách chúng tôi xây dựng và quản lý chính sách nội bộ là Hệ thống số hóa xây dựng, quản lý chính sách, quy định nội bộ. Đây là hành trình đổi mới tư duy, tận dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để đảm bảo chính sách tuân thủ pháp luật, đáp ứng thực tiễn kinh doanh, và tái định hình cách hoạch định văn bản”.

Theo đó, trong lĩnh vực ngân hàng, chính sách nội bộ phải tuân thủ nghiêm ngặt các văn bản quy phạm pháp luật. Trước đây, VIB gặp nhiều thách thức: đánh số văn bản thủ công gây nhầm lẫn, quy trình ban hành và phân phối phụ thuộc vào giấy tờ hoặc email và việc cập nhật chính sách khi có thay đổi pháp luật thường chậm trễ, ảnh hưởng đến tính linh hoạt. Những hạn chế này thúc đẩy ngân hàng xây dựng một hệ thống hiện đại, kết hợp công nghệ AI và tư duy hoạch định mới để tăng tính tuân thủ và hiệu quả.

VietinBank đang triển khai chatbot GenAI phục vụ hoạt động nội bộ của ngân hàng, theo chia sẻ của ông Trần Công Quỳnh Lân. GenAI thực hiện hỏi đáp với 2.000 văn bản chính sách, quy trình sản phẩm nội bộ của VietinBank, hỏi đáp với thông tin tài liệu cán bộ tải lên, tìm kiếm, trích dẫn nguồn tài liệu chính xác, truy vấn cơ sở dữ liệu SQL để phân tích và trả lời các thông tin tài chính của VietinBank.

Chia sẻ kinh nghiệm tại MB, ông Vũ Thành Trung cho biết, một trong những định hướng trọng tâm trong 2025 là MB chú trọng xây dựng nguồn lực chất lượng cao, nâng cao năng lực kỹ thuật số, tư duy đổi mới sáng tạo và phương pháp làm việc khoa học cho từng cán bộ nhân viên MB, hướng tới mục tiêu năng suất lao động hàng đầu hệ thống.

Trước những biến động môi trường kinh doanh, công nghệ ngày càng phức tạp, rủi ro đến từ nhiều yếu tố bất định, MB đặc biệt chú trọng nâng cao năng lực an ninh, an toàn thông tin, năng lực quản trị dữ liệu của đội ngũ.

“MB đã xây dựng đội ngũ chuyên gia mảng An ninh mạng, Dữ liệu chất lượng cao, có đóng góp quan trọng mang tính nền tảng và định hướng dài hạn cho toàn hệ thống”, ông Vũ Thành Trung nhấn mạnh.

Thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện và bền vững

Để tiếp tục lan tỏa chuyển đổi số toàn diện và bền vững, bà Phùng Nguyễn Hải Yến đề xuất Ngân hàng Nhà nước: Đẩy mạnh định hướng, hỗ trợ chính sách nhằm thúc đẩy phổ cập ngân hàng số đến toàn dân, đặc biệt tại vùng sâu vùng xa; Tăng cường liên kết với Bộ Giáo dục và đào tạo, Bộ Thông tin truyền thông và các đơn vị truyền thông để lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số” toàn quốc; Hỗ trợ thể chế thử nghiệm (sandbox) để các ngân hàng chủ động hơn trong sáng tạo và cải tiến sản phẩm, dịch vụ phục vụ người dân.

Đại diện cho BIDV, bà Nguyễn Thị Quỳnh Giao đề nghị NHNN chủ trì xây dựng chương trình đào tạo, truyền thông và đánh giá năng lực số cho cán bộ toàn ngành và người dân, đặc biệt tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Đây là nền tảng thiết yếu để đảm bảo chuyển đổi số bao trùm và bền vững, đúng định hướng “không ai bị bỏ lại phía sau”. Bên cạnh đó, mở rộng không gian pháp lý cho ngân hàng số và tài chính số, phát triển hạ tầng dùng chung và nền tảng dữ liệu số quốc gia….

Dựa trên hành trình số hóa cho thấy, chuyển đổi số bắt đầu từ tư duy mới và công nghệ phù hợp tại VID, ông Ân Thanh Sơn đề xuất 3 định hướng: Áp dụng tư duy hoạch định hiện đại với cơ chế đánh số định danh và quản lý phiên bản; Sử dụng AI để giải mã và rà soát văn bản pháp luật, đảm bảo tính tuân thủ nhanh chóng; Khơi dậy tinh thần Bình dân học vụ số, khuyến khích mỗi cán bộ trở thành nhân tố đổi mới.

Trong khi đó, dựa trên tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW về việc ưu tiên phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng, ông Vũ Thành Trung, đại diện cho MB, đề xuất 3 kiến nghị nhằm phát triển đội ngũ chuyên gia an ninh mạng và chuyên gia dữ liệu: Xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu và hợp tác quốc tế cho chuyên gia an ninh mạng; Thành lập trung tâm chuyên trách đào tạo và phát triển lực lượng chuyên gia dữ liệu chất lượng cao cho ngành Ngân hàng; Cho phép ngân hàng được đầu tư chi phối vào công ty công nghệ hoạt động trong các lĩnh vực như an ninh mạng, xây dựng các nền tảng dùng chung quốc gia trong một số mảng như y tế, giáo dục. Đóng góp năng lực chuyển đổi số phục vụ quy mô lớn khách hàng của ngành Ngân hàng vào công cuộc phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số theo đúng tinh thần của Nghị quyết 57.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh: "chuyển đổi số là con đường tất yếu để phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, vì vậy chúng ta vui vẻ, phấn khởi, nhiệt huyết cùng nhau bước đi, không ngần ngại và không thể có cản trở. Toàn ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục tiên phong, đi đầu trong chuyển đổi số để cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".

Thống đốc đề nghị các TCTD thúc đẩy mạnh mẽ việc chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng và thực hiện Chiến lược chuyển đổi số; đồng hành cùng Ngân hàng Nhà nước triển khai các nhiệm vụ tại Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và tại Phong trào “Bình dân học vụ số”. Hỗ trợ các nguồn lực thiết thực, hiệu quả như: hỗ trợ chuyên gia để trực tiếp tham gia cùng NHNN xây dựng Chiến lược phát triển nguồn nhân lực toàn ngành Ngân hàng đến 2030; chủ động chia sẻ các sáng kiến số, các mô hình tiêu biểu giúp nâng cao hiệu quả công tác và hiệu suất công việc.