Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 10/2025

NHNN sửa đổi, bổ sung quy định về dự trữ bắt buộc của TCTD từ ngày 1/10

Thông tư số 23/2025/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 30/2019/TT-NHNN ngày 27/12/2019 quy định về thực hiện dự trữ bắt buộc của các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.

Thông tư số 23 sửa đổi, bổ sung 7 Điều của Thông tư số 30/2019/TT-NHNN; đồng thời, sửa đổi, bổ sung Phụ lục hướng dẫn cách tính dự trữ bắt buộc, dự trữ thực tế, xác định vượt, thiếu dự trữ bắt buộc và Biểu DTBB003 về Báo cáo tổng hợp tình hình chấp hành dự trữ bắt buộc của các TCTD.

Điều 2 Thông tư số 23 sửa đổi, bổ sung Điều 7 của Thông tư 30 theo hướng giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Theo đó, các TCTD hỗ trợ theo quy định tại khoản 39, Điều 4, Luật Các TCTD và TCTD nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt sẽ được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo phương án phục hồi hoặc phương án chuyển giao đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Thông tư 23 cũng thay thế cụm từ “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương” bằng “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực” tại nhiều điều, khoản của Thông tư 30, đồng thời bổ sung trách nhiệm của NHNN chi nhánh Khu vực trong việc thông báo, giám sát và báo cáo liên quan đến tỷ lệ dự trữ bắt buộc.

Ngoài ra, Thông tư 23 sửa đổi trách nhiệm của Cục Quản lý, giám sát tổ chức tín dụng trong việc thông báo, giám sát việc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc; bổ sung Điều 16a quy định trách nhiệm của Thanh tra NHNN trong thanh tra, xử lý vi phạm.

Xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng từ ngày 10/10

Nghị định số 232/2025/NĐ-CP ngày 26/8/2025 sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 03/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực từ ngày 10/10/2025.

Nghị định số 232 sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 4, theo đó hoạt động sản xuất vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện và phải được NHNN cấp Giấy phép. Việc sửa đổi, bổ sung phù hợp với mục tiêu chuyển từ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng sang cơ chế cấp phép hoạt động sản xuất vàng miếng.

Bên cạnh đó, Nghị định số 232 bổ sung khoản 10 Điều 4 của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về thanh toán mua, bán vàng; đồng thời, bổ sung khoản 5a Điều 6 về trách nhiệm của doanh nghiệp hoạt động sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Việc bổ sung quy định nêu trên để đảm bảo yêu cầu về xác thực thông tin khách hàng nhưng không tạo thêm nghĩa vụ của khách hàng do việc xác thực đã được thực hiện khi khách hàng mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Quy định này cũng nhằm tăng tính công khai, minh bạch trong giao dịch mua, bán vàng.

Mặt khác, việc bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp hoạt động sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ khi bán vàng nguyên liệu mua từ doanh nghiệp, ngân hàng thương mại phải lập và sử dụng hóa đơn điện tử; lưu trữ dữ liệu để đảm bảo minh bạch, có kiểm soát trong các giao dịch mua, bán vàng nguyên liệu.

Về trách nhiệm của các tổ chức được phép sản xuất, kinh doanh mua, bán vàng miếng tại Điều 12 của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP, Nghị định 232/2025/NĐ-CP cũng bổ sung một số nội dung mới theo hướng mở rộng, tăng trách nhiệm đối với doanh nghiệp, ngân hàng thương mại sản xuất vàng miếng (khoản 3) và trách nhiệm đối với doanh nghiệp, tổ chức tín dụng kinh doanh mua bán vàng miếng (khoản 4).

Như vậy, theo Nghị định số 232, sẽ không còn cơ chế độc quyền của Nhà nước trong sản xuất vàng miếng. Thay vào đó, cơ quan quản lý sẽ cấp phép hoạt động này cho các doanh nghiệp, ngân hàng đủ điều kiện. Ngân hàng, doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có giấy phép mua bán, kinh doanh mặt hàng này. Họ cũng phải đáp ứng điều kiện về vốn, với doanh nghiệp từ 1.000 tỷ đồng trở lên, ngân hàng từ 50.000 tỷ.

NHNN có quyền quyết định cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm từ ngày 15/10

Điều 1 Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 93 Luật 2024, từ ngày 15/10/2025, NHNN có thể cho vay đặc biệt không cần tài sản bảo đảm với lãi suất 0%/năm, theo quy định của Thống đốc NHNN.

Trước ngày 15/10/2025, theo khoản 4 Điều 193 Luật 32/2024/QH15, việc cho vay đặc biệt không tài sản bảo đảm phải do Thủ tướng Chính phủ quyết định, không có quy định cụ thể về lãi suất 0%.

Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 còn có điều khoản liên quan đến lãi suất khoản vay. Theo đó, khoản vay đặc biệt đã được Thủ tướng quyết định trước ngày 15/10/2025 tiếp tục thực hiện theo hợp đồng cũ, được xem xét gia hạn với lãi suất 0%/năm.

Cũng tại Luật này, lần đầu tiên quy định rõ quyền thu giữ tài sản bảo đảm; Bổ sung quy định về xử lý tài sản đang bị kê biên và hoàn trả vật chứng.

NHNN sửa đổi quy định về thu hồi giấy phép và thanh lý tài sản của TCTD từ ngày 15/10

Thông tư số 24/2025/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 63/2024/TT-NHNN quy định về hồ sơ, thủ tục thu hồi giấy phép và thanh lý tài sản của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; hồ sơ, thủ tục thu hồi Giấy phép văn phòng đại diện tại Việt Nam của tổ chức tín dụng nước ngoài, tổ chức nước ngoài khác có hoạt động ngân hàng.

Thông tư số 24 sửa đổi, bổ sung một số khoản của Điều 3 như sau: NHNN chi nhánh là NHNN chi nhánh Khu vực nơi tổ chức tín dụng (TCTD) đặt trụ sở chính, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, văn phòng đại diện nước ngoài đặt trụ sở (khoản 3, Điều 3); Đơn vị quản lý, giám sát là Cục Quản lý, giám sát tổ chức tín dụng trực thuộc Ngân hàng Nhà nước (khoản 5, Điều 3).

Thông tư số 24 cũng quy định về nộp hồ sơ trực tuyến, bổ sung khoản 6, khoản 7 Điều 6 như sau: Khi gửi hồ sơ trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc qua Cổng dịch vụ công NHNN (nếu có), hồ sơ điện tử được sử dụng chữ ký số theo quy định của pháp luật về thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử.

Với các văn phòng đại diện nước ngoài tại Việt Nam, Thông tư số 24 sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 1 Điều 22 như sau: Lập 1 bộ hồ sơ và nộp trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc qua Cổng dịch vụ công NHNN (nếu có) hoặc nộp trực tiếp tại Bộ phận Một cửa hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính đến NHNN chi nhánh Khu vực.

Quy định mới về quản lý tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước

Thông tư 81/2025/TT-BTC quy định quản lý và sử dụng tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước mở tại NHNN và các ngân hàng thương mại, có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.

Theo đó, Kho bạc Nhà nước (Trung ương và khu vực) được phép mở tài khoản bằng VND và ngoại tệ để thực hiện các giao dịch thu, chi ngân quỹ, điều hành số dư, sử dụng nguồn tạm thời nhàn rỗi và xử lý thiếu hụt.

Các ngân hàng thương mại phải đáp ứng yêu cầu thanh toán song phương điện tử, bảo đảm truyền dữ liệu kịp thời, chính xác cho Kho bạc, cơ quan thuế và hải quan.

Số dư tài khoản cuối ngày được chuyển về tài khoản của Kho bạc tại NHNN, trừ trường hợp bất khả kháng.

Thêm 3 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân từ ngày 1/10

Khoản 3 Điều 71 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025 đã bổ sung các khoản 18, 19, 20 vào sau khoản 17 Điều 4 về thu nhập được miễn thuế quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 đã được sửa đổi, bổ sung.

Theo đó, thêm 3 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân gồm:

- Thu nhập từ tiền lương, tiền công từ thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

- Thu nhập từ quyền tác giả của nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo khi kết quả nhiệm vụ được thương mại hóa theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, pháp luật về sở hữu trí tuệ.

- Thu nhập của nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia làm việc cho dự án khởi nghiệp sáng tạo, sáng lập viên doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư cá nhân góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm.

Đánh thuế với mọi thu nhập tại Việt Nam của doanh nghiệp nước ngoài từ ngày 1/10

Điểm d khoản 2 Điều 2 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 quy định, doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, bao gồm cả các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số phải nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam.

Luật này cũng bổ sung nguyên tắc xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam là thu nhập nhận được có nguồn gốc từ Việt Nam, không phụ thuộc vào địa điểm tiến hành kinh doanh.

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 cũng quy định về việc giảm thời gian miễn thuế đối với thu nhập từ bán sản phẩm công nghệ mới; Mở rộng đối tượng miễn thuế gồm thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ các-bon lần đầu sau khi phát hành, thu nhập từ tiền lãi và từ chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu sau khi phát hành.

Công ty con không được hưởng thuế ưu đãi thu nhập doanh nghiệp

Tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) hiệu lực từ ngày 1/10, mức thuế suất chung với các doanh nghiệp là 20%. Thuế suất ưu đãi 15-17% được áp dụng với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm tối đa lần lượt 3 tỷ và 50 tỷ đồng. Tuy nhiên, mức này không áp dụng với công ty con, công ty liên kết của doanh nghiệp.

Cũng theo luật này, doanh nghiệp chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực ưu tiên cho tổ chức, cá nhân và đơn vị sự nghiệp cung cấp dịch vụ công trên địa bàn khó khăn sẽ được giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp tính trên phần thu nhập từ chuyển giao công nghệ, cung cấp dịch vụ công.

Cũng tại Luật này, mức thuế ưu đãi thu nhập doanh nghiệp là 10% với các cơ quan báo chí (báo in, báo điện tử...), tức giảm một nửa so với hiện nay. Ngoài ra, thuế suất 10% trong 15 năm được áp dụng với thu nhập của doanh nghiệp từ đầu tư dự án mới trong các lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao, đầu tư mạo hiểm, công nghiệp hỗ trợ, sản xuất năng lượng tái tạo, phần mềm...

Hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư trang thiết bị ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Quốc hội vừa ban hành Luật số 93/2025/QH15 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.

Theo đó, Luật khuyến khích việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nghiên cứu và phát triển, song yêu cầu hoạt động liên quan trực tiếp đến con người như y tế, công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo phải tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật và đặt dưới sự giám sát của con người.

Đặc biệt, Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư trang thiết bị, cho phép chi phí cho nghiên cứu và đổi mới sáng tạo được tính vào chi phí hợp lệ khi xác định thu nhập chịu thuế, nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn cho khoa học công nghệ.

Không còn hình thức kỷ luật đình chỉ học đối với học sinh từ ngày 31/10

Căn cứ theo Điều 13 Thông tư 19/2025/TT-BGDĐT có hiệu lực từ ngày 31/10/2025, có 4 biện pháp kỷ luật nói chung đối với học sinh gồm: Nhắc nhở; yêu cầu xin lỗi; phê bình; yêu cầu viết bản kiểm điểm. Như vậy, theo Thông tư 19/2025 từ 31/10/2025, thay vì bị đình chỉ học, học sinh vi phạm kỷ luật chỉ bị nhắc nhở, phê bình hoặc viết bản kiểm điểm. Các hình thức kỷ luật áp dụng từ thời điểm này cũng mang tính nhẹ nhàng hơn so với trước đó.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết việc kỷ luật nhằm ngăn ngừa, ngăn chặn học sinh mắc lỗi, đồng thời giúp đỡ các em nhận thức được cái sai để tự giác điều chỉnh, khắc phục hậu quả, từ đó hình thành thói quen và lối sống tích cực.

Việc kỷ luật phải dựa trên nguyên tắc đảm bảo chủ động, tích cực, khách quan, không định kiến, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, quyền được tham gia của các em. Nhà trường không được dùng các biện pháp kỷ luật mang tính bạo lực, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần học sinh.